Brabant Inzicht Logo
/ Milieu / Veilig en gezond boven de grond
Lucht Geluid Externe veiligheid Geur Licht en donkerte

Licht en donkerte

Nederland is al jaren het land met relatief de meeste lichtuitstoot van Europa. De totale lichtuitstoot (de hoeveelheid licht) neemt jaarlijks met 3 tot 5 procent toe. Grootste ‘verlichters’ zijn kassen, sportvelden en openbare verlichting. Van het opgewekte licht straalt ongeveer 10% omhoog door het weglekken van licht of weerkaatsing.

Lichtvervuiling

Er zijn 3 soorten lichtvervuiling:

1. Lichthinder

Het optreden van hinder voor kunstlicht, bij mens, dier of plant. Bij lichthinder is altijd sprake van een gehinderde.

Voorbeelden:

  • een bewoner die last heeft van een straatlamp die zijn (slaap)kamer inschijnt
  • een weggebruiker die verblind wordt door felle verlichting van een reclamescherm
  • een vleermuis die gedesoriënteerd raakt door een grote bouwlamp

2. Landschapsvervuiling
Het zichtbaar zijn van lampen of een lichtgloed in een donker landschap wordt ook wel landschaps- of horizonvervuiling genoemd. Lichtbronnen in het buitengebied zie je vaak tot op grote afstand. Maar ook in steden kan verrommeling optreden doordat zich allerlei soorten lichtbronnen in je blikveld bevinden.
Voorbeelden:

  • licht van reclame, bij sportvelden en op windmolens die van grote afstand zichtbaar zijn
  • overdadige buitenverlichting bij een particulier of bedrijf in een gebied dat verder donker is
  • een lichtkoepel boven een grote stad of kassengebied

3. Verminderde zichtbaarheid van de sterren
Als er veel kunstlicht is, wordt de hemel verlicht en zijn er minder sterren zichtbaar. In de meeste steden zijn minder dan 50 sterren zichtbaar omdat er sprake is van een hoge ‘hemelhelderheid’. In het noorden van Nederland kun je op sommige plaatsen nog zo’n 2000 sterren zien.

Actieplan Lichtvervuiling

De provincie heeft in 2024 het actieplan lichtvervuiling opgesteld. De doelstelling van het actieplan is om samen met gemeenten en andere partijen in Brabant (o.a. de Brabantse Milieufederatie) voor 2030 ernstige hinder voor de Brabanders te verminderen en de verstoring van Natura 2000-gebieden in ieder geval niet te laten stijgen ten opzichte van 2020.